Als teler investeer je in extra LED-groeilampen omdat ze de opbrengst en kwaliteit van je gewassen bepalen. Als vuistregel kan zelfs gesteld worden dat 1% lichtopbrengst gelijk is aan 1% gewasopbrengst. Daarom is het van wezenlijk belang dat je investering in LED-verlichting de volledige prestaties oplevert waarvoor je betaald hebt.

De prestaties worden bepaald door de lichtsterkte en de gelijkmatigheid van het licht van de LED-groeilampen die je gebruikt. Als de lichtsterkte van de groeilampen die je hebt geïnstalleerd lager is dan je volgens het ontwerp verwacht had, is de opbrengst ook minder. Als het licht niet uniform is, zullen afzonderlijke planten met verschillende snelheden groeien en tot wasdom komen en is de productie in je kas ongelijkmatig.

Als je verschillende verlichtingsontwerpen gaat vergelijken, moet je er wel voor zorgen dat je appels met appels vergelijkt. Dat betekent dat je met 3 dingen rekening moet houden:

1. Verifieer of de prestatieclaims van fabrikanten geloofwaardig zijn.
2. Zorg dat de DIALux-berekeningssoftware wordt gebruikt voor het verlichtingsontwerp. Deze berekeningssoftware wordt geleverd door een onafhankelijk bedrijf en wordt veel gebruikt in de tuinbouwsector.
3. Controleer welke inputparameters gebruikt zijn voor elk verlichtingsontwerp. Het is gemakkelijk om de inputparameters een beetje bij te stellen om de indruk te geven van een beter lichtniveau en meer uniformiteit in het verlichtingsontwerp. Maar welke parameters zijn cruciaal?

De belangrijkste vragen voor de controle van inputparameters zijn:

• Is het juiste product gespecificeerd? Controleer of het exacte product dat je hebt geselecteerd voor je project ook gebruikt is in het verlichtingsontwerp, met de juiste lichtopbrengst (PPF in µmol/s) en het juiste spectrum (blauw/rood/wit/verrood/…).
• Zijn je specifieke ontwerpwaarden gebruikt, zoals het gemiddelde lichtniveau op je gewas (PPFD in µmol/m²/s)²en de algehele uniformiteit van het licht?
• Wat zijn de standaardinstellingen? De hoogte van de groeilamp en het gewas (vrije hoogte), reflectiefactoren en de afmetingen en positie van het gebied dat wordt gebruikt voor het berekenen van de uniformiteit zijn allemaal van invloed op het gemiddelde lichtniveau en de algehele uniformiteit die bereikt wordt.

De eerste inputparameter die je moet controleren is de vrije hoogte die de afstand aangeeft tussen de LED-module en de top van het gewas. De vrije hoogte kan aanzienlijke invloed hebben op de algehele uniformiteitswaarde. Voor hogedraadteelttomaten met een beperkte vrije hoogte van 1,50 tot 2,50 m kan het bijvoorbeeld een uitdaging zijn om een goede algehele uniformiteitswaarde te bereiken. Als er gerekend wordt met een optimistische vrije hoogte of als de uniformiteit op grondniveau wordt berekend, alsof er helemaal geen gewas is, levert dit een te rooskleurig beeld op van de algehele uniformiteitswaarde.

De vrije hoogte wordt berekend door de afstand te meten tussen de uiteindelijke top van het gewas en de montagehoogte van de LED-kweeklamp.

Een andere belangrijke parameter om te controleren zijn de reflectiefactoren die in het verlichtingsontwerp worden gebruikt. Een reflectiefactor geeft aan hoeveel licht wordt gereflecteerd door wanden en andere objecten in een ruimte. De DIALux-berekeningssoftware is oorspronkelijk ontworpen voor binnenruimtes zoals kantoren, waar de reflectie van wanden, plafonds en vloeren van invloed is op het lichtniveau op een bureau. Om te voorkomen dat de uitkomst te optimistisch is, zijn de reflectiewaarden in DIALux voor een kasverlichtingsontwerp ingesteld op 0% omdat het glas in een kas het licht van de kweeklampen niet weerkaatst.

Vervolgens moet je de oppervlakte controleren die voor de berekeningen gedefinieerd is. De afmetingen van het gebied dat voor de berekening wordt gebruikt en de positie van de kweeklampen in dat gebied hebben aanzienlijke invloed op de gemiddelde hoeveelheid fotonen die het oppervlak van het gewas bereiken (PPFD-waarde in µmol/m²/s). Controleer bij het vergelijken van de resultaten van verlichtingsontwerpen van verschillende fabrikanten of de berekeningsoppervlakte evenveel maximale (pieken) en minimale (dalen) waarden voor de lichtintensiteit laat zien. Dit is de enige manier om een realistische gemiddelde PPFD-waarde in het verlichtingsontwerp te berekenen.

In het onderstaande voorbeeld zie je twee posities van een berekeningsgebied in hetzelfde verlichtingsontwerp. Laten we veronderstellen dat de pieken van de lichtsterkte zich loodrecht onder de kweeklamp bevinden en dat de lichtsterkte het zwakst is tussen twee kweeklampen. De waarden in scenario B zorgen voor veel betere gemiddelde waarden van de lichtsterkte, omdat de lichtsterkte berekend wordt in een gebied met 4 pieken en 1 dal. Scenario A toont 4 pieken en 4 dalen en is dus een veel realistischere weergave van de situatie na installatie.

Een andere belangrijke factor is de afmetingen van de berekeningsoppervlakte, die van invloed is op de algehele uniformiteitswaarde. Controleer bij het vergelijken van de resultaten van verlichtingsontwerpen van verschillende fabrikanten of dezelfde berekeningsoppervlakte gebruikt is.

Voor een weergave van de werkelijke omstandigheden moet een berekening van het gebied van het hele compartiment worden gemaakt, inclusief de buitenranden van de kas. Er moet ook een berekening worden gemaakt van het kleinere gebied in het midden, dat een typisch productiegebied weergeeft. De berekening voor het hele compartiment resulteert in minder uniforme lichtniveaus door de lagere lichtsterktes bij de randen. Zorg er daarom altijd voor dat je ofwel berekeningen van hele compartimenten, ofwel van kleinere gebieden in het hele compartiment met elkaar vergelijkt. In het onderstaande voorbeeld zie je twee posities van een berekeningsgebied in hetzelfde verlichtingsontwerp. Laten we veronderstellen dat de pieken van de lichtsterkte zich loodrecht onder de kweeklamp bevinden en dat de lichtsterkte het zwakst is tussen twee kweeklampen. De waarden in scenario B zorgen voor veel betere gemiddelde waarden van de lichtsterkte, omdat de lichtsterkte berekend wordt in een gebied met 4 pieken en 1 dal. Scenario A toont 4 pieken en 4 dalen en is dus een veel realistischere weergave van de situatie na installatie.

De laatste parameter om te controleren is welk type uniformiteit wordt gebruikt. Uniformiteit kan op verschillende manieren worden uitgedrukt. Wanneer je de DIALux-software voor verlichtingsontwerp uitvoert, krijg je verschillende uniformiteitstypen te zien. Controleer bij het vergelijken van de resultaten van verlichtingsontwerpen van verschillende fabrikanten of hetzelfde soort berekening voor de uniformiteit gebruikt is. Bij tuinbouwtoepassingen verdient het de voorkeur om uniformiteit uit te drukken als de gemiddelde lichtsterkte gedeeld door de maximale lichtsterkte. Deze waarde vormt de beste benadering van de werkelijke situatie.

Bij het vergelijken van verlichtingsontwerpen mag niet vergeten worden dat leveranciers hun ontwerp op een heleboel manieren kunnen aanpassen. Als je een goede vergelijking wil maken, moet je met een paar parameters rekening houden.

• Is het juiste product, met het juiste spectrum en de juiste lichtopbrengst, gebruikt in de berekeningen?
• Is het juiste lichtniveau voor je gewas en de juiste algehele gelijkmatigheid van het licht gebruikt?
• Zijn de instellingen vergelijkbaar:
  - Is de vrije hoogte goed gedefinieerd?
  - Zijn de reflectiefactoren op 0% ingesteld?
  - Heeft het meetraster evenveel lichte en donkere vlekken?
  - Vergelijk je de cijfers van een volledig compartiment of van een klein gebied in het midden?
  - En is de gelijkmatigheid in de verlichtingsontwerpen op dezelfde manier gedefinieerd?

Lees ons andere blog en ontdek hoe je de prestatieclaims van een LED-kweeklamp kan beoordelen.

Ben je op zoek naar een snelle ROI en een professionele uitvoering van alle aspecten van je verlichting? Bij Signify is je project in goede handen. Signify is wereldwijd marktleider in de verlichtingssector en heeft sinds 1995 een aanzienlijke staat van dienst opgebouwd met meer dan 500 projecten in de tuinbouwverlichting. Dit komt neer op meer dan twee decennia aan specifieke ervaring in het ontwikkelen van op maat gemaakte, LED-gebaseerde lichtrecepten waarmee telers de groei kunnen versnellen, de opbrengst kunnen verhogen en de kwaliteit van de planten kunnen verbeteren. Met de allernieuwste LED-innovaties in huis kunnen wij voor jou een op wetenschap gebaseerde oplossing op maat maken.